Wiki

“Hà ăn chân” là bệnh gì mà khiến ông cha “tởn” đến già? – BS Trần Ngọc Nhân

3 Tháng Bảy, 2023

Bài viết “Hà ăn chân” là bệnh gì mà khiến ông cha
“tởn” đến già? – BS Trần Ngọc Nhân thuộc chủ đề về Thắc Mắt thời gian này
đang được rất nhiều bạn quan tâm đúng không nào !! Hôm nay, Hãy
cùng https://ashtechservice.com/hoi-dap/
tìm hiểu “Hà ăn chân” là bệnh gì mà khiến ông cha “tởn” đến già? –
BS Trần Ngọc Nhân trong bài viết hôm nay nhé ! Các bạn đang xem chủ
đề về : “”Hà ăn chân” là bệnh gì mà khiến ông cha “tởn”
đến già? – BS Trần Ngọc Nhân”

Mục lục bài viết

Đánh giá về “Hà ăn chân” là bệnh gì mà khiến ông cha “tởn” đến
già? – BS Trần Ngọc Nhân

Xem nhanh

“Một lần mà tởn đến già Chớ đi nước mặn
mà Hà ăn chân”.

Đây là chủ đề được một vài diễn đàn bàn tán sôi
nổi, tìm kiếm xem con “hà” là con gì mà gây nên nỗi khiếp sợ đến
thế. Cùng lục lại từ điển tiếng việt, có thể bạn đọc sẽ bắt gặp
những định nghĩa như:1) danh từ chỉ những con hàu nhỏ sống
thành từng đám trên mặt đá hoặc thân cây ngập nước vùng ven biển.2)
là động vật ngành thân mềm, hình cuống dài, không có vỏ, sống ở
vùng nước mặn và nước lợ, bám và đục thủng gỗ, đá trong
nước. 3) Bọ hà hại khoai lang (Cylas formicarius) hay còn gọi
là sâu hà hại khoai lang hay sùng hại khoai
lang thuộc bộ cánh cứng. Chúng là loài côn trùng chuyên sống
ký sinh các loại khoai lang và khoai tây gây ra ra thiệt hại cho
mùa màng trong sản xuất khoai lang đặc biệt là ở những vùng khô hạn
hoặc chuyển tiếp giữa mùa mưa và mùa khô. thường xuyên nông dân gọi
là con sùng đinh bởi vì củ khoai lang thiệt hại giống như
khi họ đội rổ khoai lang té trong thùng đinh gây ra nên.4) danh từ
để chỉ sâu ăn dưới bàn chân của người và một số động vật như ngựa,
lợn…

Bọ hà ăn khoai và bệnh hà ăn chân

Qua những định nghĩa trên, ta sẽ thấy có loại “hà”
sống ở biển (nước mặn) và “hà” sống ở vùng đồng đất (đồng bằng,
trung du, đồi núi) là rõ ràng hai loại khác nhéu. “Hà” ở biển là
một nguồn hải sản có tổng giá trị kinh tế mặc khác đôi khi nó cũng
thường gây tác hại cho tàu thuyền, cơ sở hạ tầng biển. Còn “hà” là
dạng “sâu ăn dưới bàn chân của người và một số động vật hay ở thực
vật như khoai lang, khoai tây” thì chỉ có hại.

Hình ảnh tương đồng giữa hà ăn khoai và hà ăn
chân

Khi so sánh những điểm chung giữa các vấn đề trên,
bản thân tôi có những điều LH mật thiết về tính tương đồng của tình
trạng gây nên do loại hà gây ra bệnh cho khoai và trên người (hãy
để ý vùng khoanh tròn màu xanh lá cây có rất nhiều hình ảnh dạng rỗ
từng cụm trên bề mặt). Con “hà” trong câu ca dao kia có thể là xuất
phát từ các củ khoai này chăng? Vậy thế thì nước mặn, và biển có
liên quan gì không?

Để hiểu hơn về tình trạng này hay đi tìm lời giải
cho câu ca dao được nêu ra ở trên. Từ đó cũng như tìm kiếm các giải
pháp để điều trị cũng như phòng tránh cho chính bạn và những người
xung quanh. Bạn đọc có thể cùng tôi điểm qua những nét chính trong
nội dung dưới đây theo cách nhìn khoa học, rõ ràng.

Hà ăn chân là bệnh gì?

“Hà ăn chân” hay
bong sừng dạng lỗ (Pitted keratolysis) là ngôn từ mô tả cho tình
trạng nhiễm trùng da nông do vi khuẩn ở vị trí lòng bàn chân, và có
khả năng là lòng bàn tay cũng gặp phải. Và chắc hẳn có nhiều trường
hợp chỉ để ý đến sự xuất hiện của nó chỉ bởi hiện tượng làm cho bàn
chân bốc mùi khó chịu.

Ban đầu nó được bác sĩ Castellani đặt tên là
keratoma plantare sulcatum vào năm 1910. Nhưng dần sau đó chúng dần
trở nên phổ biến hơn với tên gọi mà 2 tác giả Taplin và Zaias đặt
như hiện nay vào năm 1967. Đặc trưng của bệnh là tạo ra các cụm lỗ
bong da.

có thể bạn cũng đang quan
tâm: Mụn bọc dưới cằm và quanh miệng có
phải là mụn nội tiết? cách trị thế nào?

nguyên nhân gây bàn chân bị lỗ rỗ?

Mặc dù cơ chế gây bệnh chưa thực sự rõ ràng, nhưng
có một số chủng gây ra ra điều này như
corynebacteria, Dermatophilus
congolensis, Kytococcus sedentarius, actinomyces
và Streptomyces tham gia vào việc gây ra nên tình trạng này. Đây
đều đặn là những loại vi khuẩn ưa thích môi trường ẩm ướt và độ pH
da trung tính. Chúng gây ra phá hủy các tế bào sừng bằng cách phóng
thích ra các enzyme phân giải protein (protease), sau đó xâm nhập
vào lớp sừng da và gây ra triệu chứng cho người bệnh.

Mùi hôi gây ra ra do các thành phần hóa học có gốc
sulfur (lưu huỳnh) được sản sinh bởi vi khuẩn như: thiols, sulfides
và thioester hoặc danh mục isovaleic acid do vi khuẩn chuyển hóa
leucin trong mồ hôi.

Những ai dễ bị bệnh?

Bệnh có khả năng xuất hiện ở cả nam lẫn nữ ở bất
cứ độ tuổi nào nhưng thường gặp hơn ở nam giới (tỉ lệ khoảng 8:1),
và ở những người làm nghề nhiều tiếp xúc môi trường ẩm ướt, bí mồ
hôi hoặc những công việc ngoài trời vào những mùa mưa ẩm như:

Nông dân
Các vận động viên
Người đánh bắt hải sản, làm nghề chài lưới
Nhân công lao động trong các xí nghiệp
Quân nhân
Những người vô gia cư

Nhóm phái yếu chịu tác động nhiều gồm có các nhân
viên làm móng tay chân, spa chăm sóc da…

Các yếu tố nào khiến bệnh dễ tái phát

Có nhiều yếu tố góp phần gây nên điều này, phải kể
đến:

Thời tiết ấm nóng
tập tính, công việc dùng giày dép bí hơi như ủng cao su, giày
cao su, sợi vải tổng hợp
Những người bị tăng tiết mồ hôi tay chân
Những người gặp phải chứng tăng sừng, dày sừng lòng bàn tay
chân
Người bị đái tháo đường
Người lớn tuổi
Người suy yếu miễn dịch

Nhận diện các biểu hiện bệnh hà ăn chân

Điều dễ nhận biết nhất chính là mùi khó chịu của
chúng gây ra ra do vi khuẩn (2/3 số trường hợp sẽ có biểu hiện
này). Cả phần trước gan chân, hoặc cả gót chân (mặt tì đè là chính)
xuất hiện các đám bong da theo dạng lỗ chỗ từng lỗ kích thước
khoảng 1-3 mm. Vùng bị ảnh hưởng có thể ẩm ướt, rịn dịch nhẹ. Dễ
nhận thấy nhất sau khi mới vừa ngâm hoặc tiếp xúc với nước
xong.

Các rỗ bong da này thường không có triệu chứng gì
khó chịu nhưng đôi khi một vài tình huống có khả năng cảm giác đau
nhức hoặc ngứa khi đi lại (khoảng 1/3 số trường hợp). Dù hiếm nhưng
vẫn có thể gặp phải tình trạng tương tự ở các ngón chân. Một biến
thể ít gặp với biểu hiện bệnh lan tỏa cả lòng bàn chân kèm nền da
đỏ bên dưới.

Hình ảnh minh họa pitted keratosis (nguồn
Dermnetnz)

Cần xét nghiệm gì khi gặp phải bệnh này?

Qua đánh giá lâm sàng, bác sĩ có thể đưa ra chẩn
đoán tình trạng bệnh. Hiếm khi cần đến nuôi cấy vi khuẩn. mặc khác,
khi tiến hành nghiên cứu hoặc nhằm mục đích xác định rõ nguyên nhân
gây bệnh thì có thể thực hiện nuôi cấy trong môi trường thạch não
tim. có thể tiến hành cạo vảy da để xét nghiệm soi tìm nấm loại
trừ.

Đánh giá bằng đèn wood sẽ có thể thấy có màu huỳnh
quang đặc trưng đỏ san hô trong một vài trường hợp. Trường hợp này
cần phân biệt với thường xuyên bệnh lý khác ở vùng gan chân như nấm
kẽ chân (thường gọi là nước ăn chân), nấm đen, chàm tổ đĩa,
erythrasma kẽ chân, mụn cóc thể khảm hay hiện tượng rỗ chân do độc
tính của arsen…

Làm sao để điều trị hà ăn chân?

Bệnh có khả năng điều trị với kháng sinh bôi tại
chỗ và các dung dịch kháng khuẩn, ví dụ như:

Erythromycin
Clindamycin
Mupirocin
Fusidic acid
Dẫn xuất imidazoles
Benzoyl peroxide

Trong một vài trường hợp, có khả năng được chỉ
định điều trị với kháng sinh đường uống phối hợp.

Cùng xem thêm chủ đề:

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh?

điều này có khả năng tái lập lại nhénh chóng trừ
khi bạn giữ được lòng ban chân luôn khô ráo. Những lưu ý sau đây có
thể phần nào giúp hạn chế tái phát tương đương xuất hiện tình trạng
bệnh:

Mặc giày bít, ủng trong thời gian ngắn nhất có khả năng
Mặc tất, vớ bằng chất liệu thấm hút mồ hôi tốt như cotton
và/hoặc sợi thiên nhiên, tơ tre…
Nếu được, hãy đổi sang tập tính mặc giày sandal sẽ tốt hơn, đặc
biệt dành cho những ai bị tăng tiết mồ hôi chân
Rửa chân bằng xà phòng hoặc dung dịch kháng khuẩn 2 lần mỗi
ngày
sử dụng con lăn hoặc bình xịt khử mùi, chống ra mồ hôi cho vùng
chân ít nhất 2 lần mỗi tuần
Không mang một đôi giày quá 2 ngày, hãy để thời gian cho chúng
khô thoáng hẳn rồi dùng lại
Cần giặt tất, vớ nhiều với nhiệt độ ít nhất 60oC để đạt hiệu
quả tiêu diệt vi khuẩn.
Không sử dụng chung khăn tắm, giày dép với người khác
Cần thấm khô chân sau khi tắm, rửa. Không để bàn chân ướt khi
ngủ, nghỉ.
Với những trường hợp liên quan đến tăng tiết mồ hôi nặng, không
thể kiểm soát với những điều chỉnh thông thường. Lúc này có khả
năng nghĩ tới hướng can thiệp bằng botulinum toxin.

Bàn luận của tác giả về chủ đề

Quay trở lại với chủ đề được nói đến ở đầu bài
viết. Có một vài vùng miền thì điều này được sử dụng đồng nhất với
hiện tượng nước ăn chân như vùng biển bắc bộ “hà ăn chân” là một
loại nấm ở kẽ giữa hai ngón chân khi lội nước nhiều biểu hiện vùng
kẽ chân trắng, ngứa, bị lõm sâu như bị ăn để lâu bị chảy máu. Điều
này có thể là chưa phù hợp vì trên thực tế, tình trạng bong da dạng
lỗ (hà ăn chân) và nấm kẽ chân (nước ăn chân) là hai vấn đề hoàn
toàn khác nhéu nhưng đôi khi cũng dễ nhầm lẫn đã được đề cập ở
trên.

Vùng biển, vùng nước mặn ở những câu ca dao trên
có lẽ chỉ là một trong những nhóm người có nguy cơ cao nhất đã đề
cập ở trên. Có công việc nhiều tiếp xúc với nước, đặc biệt là những
môi trường nước mặn có độ pH gần với trung tính thời gian khá dài
cũng là yếu tố thuận lợi khiến cho tình trạng “hà ăn chân” xuất
hiện.

Hơn thế nữa, điều này gây ra ra phiền toái không
những cho người bệnh (khó chịu, ngứa hoặc đau trong một vài trường
hợp) mà còn cho những người xung quanh (vấn đề bốc mùi). Không rõ
có phải vì thế chúng trở thành một vấn đề được lưu ý đặc biệt hay
không? Hay là liệu đây có phải là câu nói dân gian có ý đề cập đến
một vùng đất mới, rộng lớn hơn hay chỉ là một một lời khuyên răn ai
đó cũng đừng dại dột xâm phạm vào “vùng trời riêng” của người khác,
để rồi tự chuốc lấy sự trừng phạt (bị hà ăn chân)?

Tất cả, tất cả vẫn còn đang gợi mở! Với tôi, dưới
ánh sáng của khoa học “Hà ăn chân” là bệnh cần được thăm khám, điều
trị và dự phòng một cách đích đáng.

BS Trần Ngọc
Nhân

Tôi rất ủng hộ bạn nhấn nút chia sẻ hoặc sao chép
nhưng hãy đảm bảo trích dẫn nguồn đầy đủ, phù hợp và không cắt xén
thông tin tác giả. Cảm ơn bạn!

Nguồn tài liệu:

Dr Amanda Oakley (2016). Pitted keratolysis.
https://www.dermnetnz.org/topics/pitted-keratolysis/
Pitted keratolysis,
https://www.visualdx.com/visualdx/diagnosis/pitted+keratolysis
Pitted keratolysis,
http://www.pcds.org.uk/clinical-guidance/pitted-keratolysis
Pitted keratolysis. Fitzpatrick’s Dermatology, 9th edition,
2019, McGraw-Hill Education, pp 2740-2741.

Các câu hỏi về bệnh hà ăn chân là gì

Nếu có bắt kỳ câu hỏi thắc mắt nào vê bệnh hà ăn chân là gì hãy cho
chúng mình biết nhé, mõi thắt mắt hay góp ý của các bạn sẽ giúp
mình cải thiện hơn trong các bài sau nhé <3 Bài viết bệnh hà ăn
chân là gì ! được mình và team xem xét cũng như tổng hợp từ nhiều
nguồn. Nếu thấy bài viết bệnh hà ăn chân là gì Cực hay ! Hay thì
hãy ủng hộ team Like hoặc share. Nếu thấy bài viết bệnh hà ăn chân
là gì rât hay ! chưa hay, hoặc cần bổ sung. Bạn góp ý giúp mình
nhé!!

Các Hình Ảnh Về bệnh hà ăn chân là gì

Các hình ảnh về bệnh hà ăn chân là gì đang được chúng mình Cập
nhập. Nếu các bạn mong muốn đóng góp, Hãy gửi mail về hộp thư
[email protected]. Nếu có bất kỳ đóng góp hay liên hệ. Hãy Mail
ngay cho tụi mình nhé