Wiki

Rủi ro tín dụng là gì? Cách phân loại và nguyên nhân hậu quả

1 Tháng Bảy, 2023

Bài viết Rủi ro tín dụng là gì? Cách phân loại và
nguyên nhân hậu quả thuộc chủ đề về Giải Đáp Thắc Mắt thời
gian này đang được rất nhiều bạn quan tâm đúng không nào !! Hôm
nay, Hãy cùng Khoa Lịch Sử
tìm hiểu Rủi ro tín dụng là gì? Cách phân loại và nguyên nhân hậu
quả trong bài viết hôm nay nhé ! Các bạn đang xem nội dung về :
“Rủi ro tín dụng là gì? Cách phân loại và nguyên nhân
hậu quả”

Mục lục bài viết

Đánh giá về Rủi ro tín dụng là gì? Cách phân loại và nguyên
nhân hậu quả

Xem nhanh
5/5 – (3 bình chọn)

Trong bài viết này, Luận Văn Việt xin chia sẻ
đến bạn tổng quan về rủi ro tín dụng
của ngân hàng thương mại. Bài viết sẽ cung cấp chi tiết nhất những
khái niệm, cách phân loại tương đương tác nhân gây ra ra rủi ro tín
dụng và hậu quả của nó đối với kinh tế. Nếu đang trong quy trình
làm luận văn hay tiểu luận về chủ đề này, bạn có thể tham khảo để
đạt kết quả cao nhất.

Mục lục Ẩn

1. Khái niệm rủi ro tín dụng là gì?
2. Phân loại rủi ro tín dụng
- 2.1. Căn cứ vào nguyên nhân sinh ra rủi ro
- 2.2. Căn cứ vào khả năng trả nợ của khách
  hàng
3. nguyên nhân sinh ra rủi ro tín dụng
- 3.1. Các nguyên nhân khách quan
- 3.2. nguyên nhân chủ quan gây ra rủi ro tín dụng
  của ngân hàng
4. hệ lụy của rủi ro tín dụng
- 4.1. Đối với ngân hàng
- 4.2. Đối với khách hàng
- 4.3. Đối với nền kinh tế

1. Khái niệm rủi ro tín
dụng là gì?

Thực tế đã có rất nhiều khái niệm về rủi ro tín
dụng ngân hàng, cụ thể như:

Anthony Sauders (2007) định nghĩa: “Rủi ro tín
dụng là khoản lỗ tiềm năng khi ngân hàng cấp tín dụng cho một khách
hàng, nghĩa là luồng thu nhập dự tính đem lại từ khoản vay của ngân
hàng không thể được thực hiện cả về số lượng và thời hạn”.

Theo Timothy W.Koch (2006) thì “Rủi ro tín dụng là
sự thay đổi tiềm ẩn của mức lương thuần và thị giá khi khách hàng
không thanh toán hay thanh toán trễ hạn”.

Theo khoản 1 điều 3 Thông tư số 02/2013/TT-NHNN:
“Rủi ro tín dụng là tổn thất có thể xảy ra đối với nợ của TCTD, chi
nhánh ngân hàng nước ngoài do khách hàng không thực hiện hoặc không
có khả năng thực hiện một phần hoặc toàn bộ nghĩa vụ của mình theo
cam kết”.

Như vậy, có thể hiểu rủi ro tín dụng là những tổn
thất tiềm năng có khả năng xảy ra trong quy trình cấp tín dụng của
ngân hàng, do khách hàng vay không thực hiện nghĩa vụ trả nợ (bao
gồm lãi vay và gốc) hoặc trả nợ không đúng hạn cho ngân hàng như đã
cam kết trong hợp đồng. Đây là rủi ro gắn liền với vận hành tín
dụng, dẫn đến tổn thất tài chính như Giảm thu nhập ròng và hạn chế
tổng giá trị thị trường của vốn.

2. Phân loại rủi ro tín
dụng

2.1. Căn cứ vào nguyên nhân
nảy sinh rủi ro

Rủi ro giao dịch:
Là một cách thức của rủi ro tín dụng mà nguyên nhân phát sinh là do
những hạn chế trong quá trình giao dịch và xét duyệt cho vay, đánh
giá khách hàng. Rủi ro giao dịch có ba bộ phận:

Rủi ro lựa chọn: là rủi ro liên quan đến quy
trình đánh giá phân tích tín dụng khi ngân hàng lựa chọn phương án
vay vốn có hiệu quả để ra quyết liệt cho vay.
Rủi ro bảo đảm sinh ra từ các tiêu chuẩn đảm bảo
như các điều khoản trong hợp đồng cho vay, những loại TSĐB, chủ thể
đảm bảo, hình thức đảm bảo và mức cho vay trên trị giá của
TSĐB.
Rủi ro nghiệp vụ là rủi ro liên quan đến công tác
quản lý khoản vay và vận hành cho vay, bao gồm cả việc dùng hệ
thống xếp hạng rủi ro và kỹ thuật xử lý các khoản cho vay có vấn
đề.

Rủi ro danh mục: Là
rủi ro sinh ra do những Giảm trong quản lý danh mục cho vay của
ngân hàng, bao gồm rủi ro nội tại và rủi ro tập trung.

Rủi ro nội tại:
Xuất phát từ các yếu tố, đặc điểm riêng có, mang tính riêng biệt
bên trong của mỗi chủ thể đi vay hoặc ngành, lĩnh vực kinh tế. Nó
xuất phát từ đặc điểm vận hành hoặc đặc điểm sử dụng vốn của khách
hàng vay.

Rủi ro tập trung:
Khi ngân hàng tập trung vốn cho vay quá nhiều đối với một số khách
hàng; cho vay quá nhiều Doanh nghiệp hoạt động trong cùng một
ngành, lĩnh vực kinh tế, hoặc trong cùng một vùng địa lý nhất định,
cùng một loại hình cho vay có rủi ro cao.

Rủi ro tác
nghiệp: Là nguy cơ tổn thất trực tiếp hoặc gián
tiếp do cán bộ ngân hàng, quá trình xử lý và hệ thống nội bộ không
đầy đủ hoặc không vận hành hoặc do các sự kiện bên ngoài tác động
vào hoạt động ngân hàng.

Xem
thêm:

Ngân hàng thương mại là gì? những
loại rủi ro trong ngân hàng
Tín dụng thương mại: Khái niệm, đặc
điểm và phân loại

2.2. Căn cứ vào có khả năng
trả nợ của khách hàng

Rủi ro không hoàn trả nợ
đúng hạn: Khi thiết lập mối quan hệ tín dụng,
ngân hàng và khách hàng phải quy ước về khoản thời gian hoàn trả nợ
vay. mặc khác, đến thời hạn quy ước nhưng ngân hàng vẫn chưa thu
hồi được vốn vay.

Rủi ro do mất khả năng chi
trả: Là rủi ro xảy ra trong trường hợp Doanh nghiệp đi vay
mất khả năng trả nợ, ngân hàng phải thanh lý TSĐB của Doanh nghiệp
để thu nợ.

Rủi ro tín dụng không giới
hạn ở vận hành cho vay: Bao gồm các hoạt động khác mang
tính chất tín dụng của ngân hàng như bảo lãnh, cam kết, chấp thuận
tài trợ thương mại, cho vay thị trường liên ngân hàng, tín dụng
thuê mua, đồng tài trợ…

3. tác nhân phát sinh rủi
ro tín dụng

3.1. Các nguyên nhân khách
quan

Các yếu tố về môi trường
kinh tế

Chu kỳ phát triển kinh tế

Khi nền kinh tế tăng trưởng và ổn định thì vận
hành tín dụng cũng sẽ tăng trưởng theo và ít rủi ro hơn. Ngược lại,
khi nền kinh tế rơi vào suy thoái thì sản xuất buôn bán của khách
hàng bị thu hẹp hoặc đình trệ, dẫn tới thua lỗ và bị phá sản. Nếu
ngân hàng vẫn mạo hiểm tăng trưởng tín dụng ở mức cao thì có khả
năng rủi ro không thu được nợ sẽ tăng lên.

Rủi ro do quy trình tự do hóa tài chính, hội
nhập quốc tế

chiều hướng toàn cầu hóa đang diễn ra sôi động
trên toàn thế giới có khả năng làm cho nợ xấu ngày càng gia tăng
khi tạo ra một môi trường cạnh tranh gay gắt, khốc liệt, khiến
những khách hàng của ngân hàng phải đối diện với nguy cơ thua lỗ và
quy luật đào thải khắc nghiệt của thị trường.

Thêm vào đó, sự cạnh tranh của các ngân hàng nước
ngoài cũng khiến cho các ngân hàng trong nước nếu không quản trị
rủi ro tín dụng hiệu quả bị lép vế và mất dần các khách hàng có
tiềm lực tài chính lớn.

Các yếu tố về môi trường
pháp lý

nhiều khe hở trong áp dụng thi hành luật
pháp

Luật và các văn bản có liên quan của nước ta không
đồng bộ, còn nhiều khe hở, điển hình là việc quy định NHTM có quyền
xử lý TSĐB nợ vay khi khách hàng không trả được nợ.

Thực tế, các NHTM không làm được điều này vì ngân
hàng là một tổ chức kinh tế, không phải là cơ quan quyền lực Nhà
nước nên không có chức năng cưỡng chế, do đó phải đưa ra Toà án xử
lý qua con đường tố tụng, dẫn đến thời gian thu hồi được nợ là khá
lâu, phức tạp và tốn không ít chi phí tương đương nhân
lực.

Việc thanh tra, kiểm tra, giám sát của Ngân
hàng Nhà nước mang nặng tính hình thức

Mô hình tổ chức của thanh tra ngân hàng còn thường
xuyên bất cập, chưa phát huy hết có khả năng, hoạt động thanh tra
giám sát thường chỉ tiến hành tại chỗ là chủ yếu, còn thụ động theo
kiểu xử lý “khi sự đã rồi”, ít có thể ngăn chặn và phòng ngừa rủi
ro. vì thế có những sai phạm của các ngân hàng thương mại không
được thanh tra ngân hàng Nhà nước cảnh báo sớm, để đến khi hệ lụy
nặng nề xảy ra rồi mới can thiệp thì đã quá muộn.

Rủi ro tín dụng do tác nhân
từ khách hàng vay

sử dụng vốn sai mục đích, không có thiện chí
trong việc trả nợ

Đối với các Doanh nghiệp, khi hồ sơ vay vốn trình
lên các các CBTD thì đều có mục đích rõ ràng, phương án buôn bán cụ
thể và khả thi; còn các cá nhân thì kê khai đầy đủ mục đích và khả
năng tài chính có thể trả nợ đúng hạn. mặc khác không ít khách hàng
sau khi vay lại sử dụng vốn sai mục đích, không có thiện chí trả nợ
sẽ làm cho các ngân hàng bị tổn thất và rủi ro trong vấn đề thu hồi
nợ.

có khả năng quản lý hoạch định chiến lược
kinh doanh kém

Nếu chiến lược buôn bán không được quản lý định
hướng tốt sẽ gây ảnh hưởng nguồn trả nợ. Ngân hàng cho vay dựa trên
kế hoạch, chiến lược kinh doanh vì đấy là nguồn trả nợ hấp dẫn
nhất, mặc khác nếu sự quản lý hoạch định ấy yếu kém, sẽ làm cho
phương án buôn bán có khả năng đi vào phá sản, gây ảnh hưởng khả
năng trả nợ của khách hàng.

Tình hình tài chính Doanh nghiệp yếu kém,
thiếu minh bạch

Hiện tại các BCTC của các công ty cung cấp vẫn
chưa phải là nguồn thông tin xác thực, bởi chúng được “phù phép”
sao cho đẹp để dễ tiếp cận vốn vay. Mặc dù có những báo cáo tốt, có
lợi nhuận nhưng bên trong lại tiềm ẩn, chứa đựng nhiều lý do, rủi
ro. do đó ngân hàng không có căn cứ chính xác đáng tin cậy dựa vào
thông tin công ty cung cấp mà phải sử dụng TSTC làm chỗ dựa để
phòng chống RRTD.

3.2. tác nhân chủ quan gây
ra rủi ro tín dụng của ngân hàng

Rủi ro do chính sách tín
dụng của ngân hàng

Chính sách tín dụng không rõ ràng làm cho hoạt
động tín dụng trở nên lệch lạc, dẫn đến việc cấp tín dụng sai lầm,
tạo ra những kẽ hở cho người sử dụng vốn lách luật và cuối cùng thì
ngân hàng lại phải chịu thiệt thòi.

Do những yếu kém và thiếu
sót của cán bộ tín dụng

Các CBTD không nắm vững nghiệp vụ có thể tính toán
không chính xác hoặc bỏ lỡ các dự án đầu tư hiệu quả. Hoặc các CBTD
do bị áp doanh số cho vay, cần hoàn thành chỉ tiêu nên đã bất chấp
mà cấp vốn cho các dự án không có hiệu quả, điều này sẽ gây ra ra
rủi ro lớn cho ngân hàng.

thường xuyên vụ án kinh tế lớn trong thời gian vừa
qua có liên quan đến cán bộ ngân hàng đã cho thấy sự xuống cấp đạo
đức của họ. một vài cán bộ ngân hàng cùng với khách hàng làm giả hồ
sơ vay, nâng giá TSTC, cầm cố để được cấp tín dụng thường xuyên
hơn, gây ra thất thoát không nhỏ cho ngân hàng.

Đạo đức của cán bộ là một trong các yếu tố quyết
liệt để Giảm RRTD. Một cán bộ kém về năng lực thì có khả năng trau
dồi thêm kinh nghiệm, nhưng một cán bộ “có tài mà không có đức”
được bố trí trong công tác tín dụng thì vô cùng bất lợi đối với
ngân hàng.

Thiếu giám sát và quản lý
sau cho vay

Việc theo dõi giám sát sau cho vay là nhiệm vụ rất
cần thiết và quan trọng đối với CBTD. thường xuyên thăm hỏi khách
hàng sẽ giúp ngân hàng xác nhận khách hàng có tuân thủ của các điều
khoản đề ra trong hợp đồng tín dụng hay không, đồng thời sớm phát
hiện ra được vấn đề khó khăn, nguy cơ tiềm ẩn của khách hàng để có
những biện pháp hạn chế thiểu rủi ro thích hợp.

mặc khác do tâm lý sợ gây ra phiền hà cho khách
hàng, CBTD phải di chuyển nhiều đến tận cơ sở khách hàng và thiếu
thông tin quản lý nên công tác giám sát sau cho vay chưa hiệu
quả.

Chưa có sự hợp tác giữa các
ngân hàng và Trung tâm Thông tin Tín dụng (CIC) chưa thực hiện tốt
vai trò của mình

Ngày nay, tình hình cạnh tranh giữa các ngân mỗi
ngày càng gay gắt, do đó hiếm có sự hợp tác với nhéu để nắm bắt kịp
thời thông tin về khách hàng vay. Chính vì thiếu sự trao đổi thông
tin giữa các ngân hàng mà một khách hàng mất uy tín do không trả
được ở ngân hàng này lại chạy sang các ngân hàng khác vay, dẫn đến
rủi ro chia đều cho tất cả chứ không chừa một ngân hàng nào.

Nhiệm vụ của CIC là cung cấp thông tin kịp thời,
chính xác để các ngân hàng có căn cứ để quyết liệt cho vay hợp lý.
Điều đáng tiếc là Hiện tại ngân hàng dữ liệu của CIC chưa đầy đủ và
thông tin còn quá sơ sài, chưa được cập nhật và xử lý thường xuyên
nên đã lạc hậu.

4. hệ lụy của rủi ro tín
dụng

4.1. Đối với ngân
hàng

Lợi nhuận của ngân hàng bị
hạn chế sút do rủi ro tín dụng

RRTD ngoài việc gây ra các khoản nợ khó đòi còn
phát sinh thêm các chi phí khác như chi phí quản lý, trích lập dự
phòng rủi ro, giám sát, thu nợ… cao hơn thường xuyên so với khoản
thu nhập từ việc tăng lãi suất NQH. Thực tế, ngân hàng khó có thể
thu hồi đầy đủ gốc và lãi của món nợ này.

trong khi đó, hàng tháng ngân hàng vẫn phải trả
lãi cho các khoản tiền gửi. do đó, một khoản tiền không chỉ không
sinh được lãi và quay vòng cho khách hàng khác vay mà còn có nguy
cơ bị hao hụt hoặc không thể thu hồi khiến lợi nhuận của ngân hàng
Giảm đáng kể.

gây ra ra rủi ro
thanh khoản, thậm chí là nguy cơ phá sản của ngân
hàng

Thực tế, các khoản tiền gửi tiết kiệm của khách
hàng vẫn phải thanh toán đúng kỳ hạn trong khi các khoản tiền vay
của khách hàng lại không được hoàn trả đúng hạn. Nếu ngân hàng
không còn đủ khả năng chi trả, không đi vay các ngân hàng, định chế
tài chính khác, NHNN hoặc bán tài sản của mình thì khả năng chi trả
của ngân hàng sẽ bị suy yếu, gặp phải vấn đề lớn trong rủi ro thanh
khoản.

Dần dần, rủi ro thanh khoản trở nên nghiêm trọng,
ngân hàng mất có khả năng thanh toán thì tất yếu kéo theo sự sụp đổ
của ngân hàng. Để tiếp tục tồn tại, ngân hàng buộc phải sáp nhập,
bị ngân hàng khác mua lại hoặc được NHNN “cứu” nhưng phải chịu sự
giám sát đặc biệt. mặt khác, ngân hàng cũng có sự biến động nhân sự
lớn do việc tái cơ cấu mạnh mẽ. do đó, sẽ có thường xuyên cán bộ bị
sa thải, nghỉ việc hoặc thuyên chuyển công tác.

Khi một ngân hàng gặp phải rủi ro tín dụng hay bị
phá sản thì người gửi tiền không những ở chính ngân hàng đó mà còn
ở các ngân hàng khác hoang mang lo sợ và kéo nhau ồ ạt đến rút tiền
ở các ngân hàng khác, làm cho toàn bộ hệ thống ngân hàng cùng “chao
đảo” theo.

làm ảnh hưởng đến uy tín
của ngân hàn

Tình trạng mất khả năng chi trả tái diễn nhiều lần
hoặc những thông tin về rủi ro tín dụng, đang nợ xấu của ngân hàng
bị tiết lộ ra công chúng, uy tín của ngân hàng trên thị trường tài
chính sẽ bị hạn chế sút, đây là cơ hội tốt cho các đối thủ cạnh
tranh giành giật thị trường và khách hàng. Một khi đã mất uy tín
thì ngân hàng rất khó có khả năng gây ra dựng lại hình ảnh tốt đẹp
như trong quá khứ.

4.2. Đối với khách
hàng

Những khoản nợ do không trả gốc và lãi đúng hạn bị
chuyển xuống nhóm nợ khác sẽ càng tăng thêm áp lực và gánh nặng cho
người đi vay nếu họ đang gặp điều kiện thị trường và sự cố bất lợi
trong khi sử dụng vốn vay. Khách hàng có khả năng phải chịu phí
phạt và sự giám sát ngặt nghèo hơn của ngân hàng.

Nếu rủi ro tín dụng xảy ra thường xuyên, các ngân
hàng sẽ thắt chặt quá trình tín dụng hơn, khiến cho hồ sơ cấp vốn
ngày một thêm phức tạp, tốn thời gian và khách hàng khó tiếp cận
nguồn vốn hơn.

4.3. Đối với nền kinh
tế

Rủi ro tín dụng mở đầu cho chu kỳ lạm phát mới,
làm trầm trọng thêm tình trạng thất nghiệp và các công ty sẽ ngần
ngại vay vốn để mở rộng sản xuất. Nó còn gây tâm lý hoang mang cho
quần chúng, khiến họ hạn chế lòng tin vào sự lành mạnh và vững chắc
của hệ thống tài chính quốc gia, vào chính sách tiền tệ của nhà
nước, kéo theo quyết liệt tiêu sử dụng và tích luỹ cho đầu tư không
hiệu quả.

Ngày nay, nền kinh tế mỗi quốc gia đều đặn phụ
thuộc vào nền kinh tế khu vực và thế giới, Vì vậy chỉ cần hệ thống
ngân hàng của một quốc gia gặp điều kiện cũng ảnh hưởng đến nền
kinh tế thế giới. Lịch sử đã chứng minh cuộc khủng hoảng tài chính
châu Á (1997) bắt nguồn từ Thái Lan, cuộc khủng hoảng tài chính Mỹ
(2007) tuy chỉ sinh ra từ một nước nhưng đã dẫn đến một loạt hậu
quả cho nền kinh tế toàn cầu.

Xem
thêm:

30 đề tài luận văn thạc sĩ tài chính
ngân hàng chọn lọc 2020
Bancassurance là gì? Lợi ích và sự
cần thiết của Bancassurance

Trên đây là bài viết chia sẻ đến bạn đọc những
thông tin rất cụ thể về rủi ro tín dụng như khái niệm, cách phân
loại cũng như nguyên nhân và hậu quả của rủi ro tín dụng. Hi vọng
bài viết này có khả năng giúp ích cho bạn trong quy trình làm bài
tiểu luận.

Nếu trong quá trình làm bài tiểu luận bạn gặp bất
kì điều kiện nào, đừng chần chừ LH tới Luận Văn Việt theo số điện
thoại 0915 686 999 để được đội ngũ
chuyên gia tư vấn giải đáp thắc mắc.

Nguồn:
Luanvanviet.com

5/5 (1 Review)Lưu Hà Chi

hiện nay tôi đang đảm nhiệm vị trí Content Leader
tại Luận Văn Việt. Tất cả các nội dung đăng tải trên website của
Luận Văn Việt đều được tôi kiểm duyệt và lên kế hoạch nội dung. Tôi
rất yêu thích việc viết lách ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà
trường. Và đến nay thì tôi đã có hơn 5 năm kinh nghiệm viết
bài.

Hy vọng có thể mang đến cho bạn đọc thật thường
xuyên thông tin bổ ích về tất cả các chuyên ngành, giúp bạn hoàn
thành bài luận văn của mình một cách hấp dẫn nhất!

Post Views: 5.890

Các câu hỏi về rủi ro tín dụng ngân hàng là gì

Nếu có bắt kỳ câu hỏi thắc mắt nào vê rủi ro tín dụng ngân hàng là
gì hãy cho chúng mình biết nhé, mõi thắt mắt hay góp ý của các bạn
sẽ giúp mình cải thiện hơn trong các bài sau nhé <3 Bài viết rủi
ro tín dụng ngân hàng là gì ! được mình và team xem xét cũng như
tổng hợp từ nhiều nguồn. Nếu thấy bài viết rủi ro tín dụng ngân
hàng là gì Cực hay ! Hay thì hãy ủng hộ team Like hoặc share. Nếu
thấy bài viết rủi ro tín dụng ngân hàng là gì rât hay ! chưa hay,
hoặc cần bổ sung. Bạn góp ý giúp mình nhé!!

Các Hình Ảnh Về rủi ro tín dụng ngân hàng là gì

Các hình ảnh về rủi ro tín dụng ngân hàng là gì đang được chúng
mình Cập nhập. Nếu các bạn mong muốn đóng góp, Hãy gửi mail về hộp
thư [email protected]. Nếu có bất kỳ đóng góp hay liên hệ. Hãy Mail
ngay cho tụi mình nhé